امروز جمعه 31 فروردين 1403

فنون چاپ سیلک اسکرین

8 / 10
از 2 کاربر

 

 مراحل چاپ سیلك به صورت زیر می باشد :

1) طراحی طرح ، با توجه به اصول گفته شده .

2) از روی طرح پرینت سیاه وسفید در ابعاد لازم برای چاپ گرفته می شود مثلا برای چاپ روی

نایلون كادر وسط نایلون رادر نظر گرفته وطرح را با آن ابعاد پرینت می گیریم .

3) كاغذ پرینت شده را به روغن پارافین آغشته كرده تا كاملا شفاف شود .

4) روی توری دستگاه سیلك داروی مخصوص كار سیلك را زده وصبر می كنیم تاخشك شود .

5) طرح روغن زده شده را به توری پرس می كنیم .

6) میز نور را روشن كرده تا به طرح نور تابانده شده وطرح بروی توری منعكس شود مدتی صبر

می كنیم این زمان به نوع داروی مصرفی سیلك بستگی دارد .

7) بعد از انعكاس طرح بر روی توری آن را با آب شستشو داده  ومی گذاریم خشك شود .

مراحل انجام شده را به اصطلاح  تهیه شابلون یا كلیشه می گویند .

9) شابلون را به دستگاه سیلك بسته كار را (كاغذ ،نایلون و...) در زیر دستگاه بدقت قرار می دهیم.

10)رنگ را روی توری ریخته و با كاردك مخصوص آن را بر روی توری می كشیم .

11) بعد از اتمام رنگ ریزی كار را از زیر دستگاه براشته پهن می كنیم تا خشك شود. برای كار

نایلون عمدتا از طناب جهت خشك  كردن استفاده می كنند. در بعضی موارد نیز از مواد خشك كن

در رنگ برای سریعتر خشك شدن كار كمك می گیرند.

12) برای هر تعداد رنگ یك توری (شابلون ) تهیه می شود.

13)از كلیشه ها یا همان شابلون ها می توان در نوبت های دیگر  چاپ سیلك استفاده كرد .

14)از چاپ سیلك بیشتر برای چاپ روی انواع نایلون ، پلاستیك های دسته دار ،كرافت (ساكهای

كاغذی ) ظروف یك بار مصرف ،تی شرت های تبلیغاتی و...استفاده می كنند.

البته این عمل را می توان با دستگاه های كه مخصوص اینگونه چاپ ها هستند نیز انجام داد كه

به آن چاپ تامپو می گویند .این چاپ به مراتب كیفیت بهتری نسبت به چاپ سیلك دارد .

با این دستگاه میتوان چاپ چهار رنگ را روی نایلون  انجام داد. در این نوع چاپ رنگ به راحتی از

پلاستیك جدا نمی شود اما اگر در چاپ سیلك از مواد خوبی استفاده نكنند رنگ به راحتی از

پلاستیك كنده می شود. كشور تركیه چاپ بسیار زیبای بر روی پلاستیك انجام می دهد تا جایی

كه من اطلاع دارم  سوپر ماركتهای معتبر ،شركتهای تولیدی بزرگ كه به ساكهای تبلیغاتی

(كرافت ) ونایلونهای دسته دار در تیراژ بالا نیاز دارند به خاطر كیفیت بالای كار به تركیه سفارش می دهند. (متاسفانه )

 لوازم چاپ سیلک , چاپ سیلک , آموزش چاپ سیلک , دستگاه چاپ سیلک,

مواد و ابزار لازم :

 ۱- قاب چوبی در ابعاد ۳۰ * ۴۰

۲- توری سیلک

 ۳- لاک حساس

۴- مرکب چاپ

۵- تینر یا نفت

۶- لیسه (اسکویئجی )

۷- چسب کاغذی ( کارتن )

۸- مقوای مشکی    A3

 ۹- شیشه       A3

 10- قلم مو متوسط رنگ روغن ( شماره ي 3 و 5 )

در اين روش از لاک حساس براي پوشاندن توري استفاده مي کنند. اين لاک در اثر نور سخت و محکم مي شود. لاک حساس را بايد به وسيله ي ليسه بر روي شابلون بکشيم و از طرف ديگر شابلون ، لاک حساس اضافي را با ليسه بر مي داريم در اين مرحله بايد سعي شود که لاک به صورت يک دست و يکنواخت بر روي توري کشيده شود.

شابلون را براي خشک شدن در محل تاريک و يا در نور قرمز مي گذاريم و براي زودتر خشک شدن لاک حساس مي توان از حرارت ملايم نيز استفاده کرد.

پس از خشک شدن شابلون ، طرح مورد نظر را که از قبل بر روي صفحه شفافي مانند کاغذ کالک  و پوستي . . . با جوهر راپيد کشيده ايم بر پشت شابلون ، بر روي توري مي چسبانيم. آن گاه چهارچوب را طوري روي ميز نور قرار مي دهيم که کاغذ کالک ( طرح ) بين ميز نور و شابلون قرار گيرد. در داخل شابلون مقواي تيره اي براي محافظت داخل شابلون از نور و همچنين از يک شيشه براي پخش کردن فشار بر روي توري استفاده مي کنيم. بر روي شيشه وزنه سنگيني مي گذاريم و براي مدت معيني ميز نور را روشن مي کنيم. پس از زمان نور دهي ميز نور را خاموش کرده و طرح را از روي شابلون جدا و قاب چوبي را خيس مي کنيم و با فشار آب ملايمي طرح را در قسمت هايي که در روي کالک به وسيله جوهر راپيد کشيده بوديم باز مي کنيم و سپس رطوبت شابلون را با حرارت ملايم خشک مي کنيم. در اين مرحله با چسباندن چسب به اطراف قاب چوبي و رتوش کردن منافذي که در زمان نوردهي باز شده است ( به وسيله ي لاک حساس ) شابلون را آماده چاپ مي کنيم. براي شستشو لاک حساس را بايد با کلر يا با وايکتس از روي توري پاک کرد.    

 

چاپ سیلک اسکرین

چاپ اسکرین
چاپ اسکرین متکی به روش ساده اما عملی استنسیل است
وقتی مرکب یا هر ماده دیگر قابل چاپ از یک ورقه استنسیل عبور داده شود، رنگی که از نقاط باز استنسیل عبور کرده است، بر روی سطح زیرین اثر خواهد گذاشت. اگر مرکب را از توری به وسیله کاردک عبور دهیم، عمل چاپ انجام خواهد پذیرفت. باید توجه داشت که منافذ توری برحسب مورد، بسته یا باز گذاشته شدهاند. نقاط باز همان سطوح تصویر است که باید مرکب از توری عبور کند و بر روی جنس زیرین اثر گذارد. نقاط بسته به همان سطوح غیر تصویر است که مرکب نباید از آنها عبور کند.
سیلک اسکرین در میان هنرمندان نقاش نیز جایگاه و ازشی خاص دارد و از آن با عنوان سریگرافی نام میبرند. به دلیل اختصار و آسان کردن کار در این کتاب تنها به نام اسکرین بسنده خواهیم کرد.
چگونگی پیدایش و تکامل چاپ اسکرین
در مطالعه سیر تکامل چاپ سیلک اسکرین باید به این نکته توجه داشت که این روش از سالیان پیشین به صورت استنسیل کاملا متداول بوده است.
هنرمندان شرقی با استفاده از تکنیک استنسل، طرحهای زیبایی را بر روی پارچه و کاغذ آفریدهاند. ژاپنیها در برش دقیق و ظریف استنسیل بسیار مجرب هستند. در یک طرح ژاپنی، مرکز دایره با طرحهای آزاد دیگر که باید دور آنها کاملا باز باشد با مهارتی تمام و ارتباطی ظریف مثل موی انسان در جای خود نگه داشته شده است.
توری
در مسیر تکامل کار استنسیل و برای آزادسازی کار، صنعتگری ماهر با استفاده از تار ابریشم، توری ظریف، محکم و با دوامی بافت که میتوانست نگهدارنده چنین استنسیل ظریفی باشد، این عمل سرآغاز حرکت (سیلک اسکرین) به معنای امروزی آن است.
مسئله ابداع چاپ سیلک اسکرین را نمیتوان به یک نفر نسبت داد و این ابداع مثل ابداع گوتنبرگ و سنفلدر و یا کلیک دانست ولی چیزی که مسلم است استفاده از قاب و کشیدن توری به روی آن و درست کردن شابلون (یا استنسیل بدون پل ارتباطی)به صورت امروزی در اروپا توسط (ساموئل سیمون) اهل منچستر انگلستان در سال ۱۹۰۷ به ثبت رسید.
با گذشت زمان، توری های ابریشمی جای خود را به توریهای نایلونی، پلی استر، فلزی یا دیگر مواد ساخته دست بشر داده است. به هر ترتیب استفاده از توری در روش استنسیل چاپ سیلک اسکرین را به وجود آورد که امروزه تحت عنوان (اسکرین پروسس) یکی از چهار روش مهم صنعت چاپ محسوب می شود .

ویژگیهای چاپ اسکرین
از سال ۱۹۲۰ میالدی چاپ اسکرین عالوه بر روی پارچه روی مواد دیگر نیز متداول شد. اقتصادی بودن این روش برای تکثیر کارهای کم تیراژ، سادگی نسبی عملیات اجرایی، انتقال ضخامت باالیی از مرکب به روی جسم چاپ شونده، قابلیت چاپ بر روی مواد مختلف، پیچیده نبودن تکنولوژی ماشین آلات، هزینه کم اجرایی، نیاز به سرمایه گذاری کمتر نسبت به دیگر روشهای چاپ و زیبایی چاپ اندک اندک موفقیت چاپ اسکرین را در عرصه صنعت تثبیت کرد.
ضخامت لایه مرکب:
شاید بتوان مهمترین ویژگی چاپ اسکرین را انتقال لایه ضخیمی از مرکب بر روی سطح چاپ شونده دانست. ضخامت مرکب انتقالی میتواند توسط فشار کاردک و روشن کشیدن آن، نوع توری مصرفی، منافذ آن، نوع مرکب و مواد افزودنی کنترل شود. میزان ضخامت مرکب توسط چاپ اسکرین میتواند حتی ده برابر ضخامت مرکب انتقالی توسط لترپرس باشد.
هرچند که تحولات گوناگون تکنولوژی در نوع توری مصرفی و مرکب این امکان را به وجود آورده است که با اسکرین نیز بتوان ضخامت مرکبی معادل ضخامت مرکب در سیستم هلیوگراور را به دست آورد.
ضخامت نازک مرکب اسکرین را میتوان با مرکب (یولتراسین) به دست آورد. به طور معمول، یک کیلو مرکب (اتیل سلولز) با استفاده از توری شماره ۱۰۰ (یک صد منفذ در یک سانتیمتر مربع) میتواند مساحتی معادل ۵۰ متر مربع را با چاپ اسکرین پوشش دهد و در ضمن، در مدت ده ثانیه با استفاده از تونل هوای گرم خشک شود
برای دستیابی به فیلم ضخیم مرکب با اسکرین میتوان از مرکب (سولونتفری) مثل ( پلستی سولز) واقعا نتیجه مطلوب را به دست آورد.
ماده چاپی:
چاپ اسکرین علاوه برای که در عرصه صنعت چاپ در کیفیتهای مختلف کاملا یکه تاز است. در چاپ بر روی کاغذ، مقوا، چوب، چوپ پنبه، سفال، آجر، سرامیک، پالستیک، الستیک، فلز در شکلها، ضخامت ها و ابعاد گوناگون پیشتاز و شاید در بیشتر موارد تنها راه رسیدن به هدف بوده است.
چاپ اسکرین در کلیه موارد زیر به تنهایی مسئولیت اجرایی را به عهده دارد:
چاپ برگردان حرارتی ، چاپ پرچم ،چاپ عکس برگردان مخصوص چینی ، علامت های راهنمایی ، تابلوهای اعلانات ،چاپ رنگی پوششی در یک مرحله حتی بر روی رنگ مشکی ، چاپ الکترواستاتیک، چاپ پوسترهای بسیار بزرگ دیواری، چاپ قطعات بسیار کوچک الکترونیکی ، چاپ مقواهای ضخیم، چاپ طلایی و نقره ای بسیار مرغوب، چاپ فلورسنت روز یا شب و در نهایت به عنوان کامل کننده روش های دیگر چاپ ، ازائه دهنده ورنی بسیار مرغوب.

مرکب
برای چاپ بر روی مواد مختلف نیاز به مرکب با رنگهای مختلف چاپ شدنی بر روی جسم چاپ شونده است. این تنوع مرکب و رنگ به میزان چشمگیری در چاپ اسکرین نسبت به دیگر روشهای چاپ وجود دارد. در این خصوص، میتوان از رنگ لعابی، رنگ روغنی، رنگ پایه گیاهی، رنگ الکی، مرکبهایی با پایه ونیل اکرولیک، نیروسلولز، اتیل سلولز و مواد دیگر ساخته شده از لاستیک نام برد
انعطافپذیری
سیستم چاپ اسکرین چنان انعطافپذیر است که از یک روش بسیار ساده دستی تا یک ماشین چندین رنگ چاپ رول با کلیه سیستمهای خشککن را در خدمت گرفته و در طول این راه نیز صلابت خود را حفظ کرده است.
در مواردی که محدودیت هایی مثل تنوع و زیبایی رنگ، اندازه کار، ضخامت جنس چاپ شونده، شکل های گوناگون، مقاومت محصول نهایی در مقابل عوامل طبیعی، سرمایه گذاری و هزینه بالای اقدامات اولیه در مورد دیگر روشهای چاپ وجود داشته و مانع از فعالیت گسترده آنها میشده است. چاپ اسکرین نقاط ضعف را به راحتی پوشانده و در عرصه کار خود کاملا موفق بوده است؛ ضمن این که هنوز امکان پیشرفت آن وجود دارد.
در سال ۱۹۵۰ میلادی چاپ اسکرین برای چاپ بر روی بطری های پالستیکی و تولید مدارهای الکترونیکی به کار گرفته شد. گسترش موارد استفاده از مواد پلاستیکی و نیاز روزافزون تولید مدارهای الکترونیک در پیشرفت مواد و تکنیک چاپ اسکرین بی تأثیر نبوده است. در سالهای اخیر، این روش چاپ به دلیل انعطافپذیری و آن هم جهت بودن با تغییرات تکنولوژیکی از رشد و اعتبار قابل ملاحظه ای- بویژه در حیطه صنعت- برخوردار شده است. حتی به عقیده بعضی از متخصصان امر، باید درباره این روش چاپ، جدا از دیگر روشهای متداول چاپ بررسی و تحقیق کرد.
زمان خشک شدن
مسئله کاهش یافتن زمان خشک شدن مرکبهای اسکرین در ابتدا با استفاده از برطرف شد. ۱ تونلهای حرارتی و در نهایت با تولید مرکب های یو- وی کیورینک برطرف شد.
مکانیزم چاپ اسکرین
استنسیل از تصویر مورد نظر بریده شده و به وسیله الیاف توری کشیده شده بر روی یک قاب نگه داشته می شود.
مرکب مصرفی به وسیله یک کاردک با لبه لاستیکی به نام (اسکیوجی) از بین سطوح باز استنسیل و توری بر روی سطح چاپ شونده فشرده شده در طول کار کشیده میشود چه ماشین ساده دستی یا ماشین تمام اتوماتیک، در اصول کار هیچ تغییری پدید نمی آورد.

ماشین بزرگ اتوماتیک چاپ اسکرین
حلّال: در طول عملیات چاپ، مرکب در درون قاب شابلون نگهداری میشود و به طور طبیعی، پیوسته در مجاورت هوا خواهد بود. بنابراین، الل مرکب نباید بسیار فرّار باشد؛ چرا که هم حلّال زیادی به مصرف خواهد رسید و هم هوای محیط کار آلوده خواهد شد.
حلّال مصرفی یا افزودنیهای مرکب نباید باعث حل شدن یا ترک خودرن الستیک کاردک شود. همچنین نباید حساس مصرف شده در توری را در خود حل و از توری پاک کنند
ویژگی مرکب: مرکب مصرفی باید چنان رقتی داشته باشد که به راحتی از درون منفذهای توری عبور کند. ولی آنچنان هم رقیق نباشد که باعث سایه در کنار تصاویر چاپ شده شود. روانی مرکب باید در چاپ اسکرین در کمترین میزان باشد ولی باید در حدّی نگه داشته شود که باعث چسبندگی جسم چاپ شونده بر روی توری در موقع جدا شدن از یکدیگر نشود و بتوان جسم چاپ شونده را بدون نیاز به کشش اضافی از توری چاپ جدا کرد.
متناسب با نوع سیستم خشککن و مرکب مصرفی، کار چاپ شده باید در زمانی معقول و عملی خشک شود.

چاپ سیلک‌اسکرین، چاپ اسکرین یا سری‌گرافی، اسلوبی که بر روش تکثیر با استِنسیل مبتنی است. در این اسلوب از پارچه توری ظریف (اغلب ابریشم)، چون سطح تکیه‌گاهی برای ورقه استنسیل استفاده می‌شود. ورقه استنسیل را روی پارچه – که بر روی کلافی (چهارچوب) محکم شده – می‌چسبانند. مرکب غلیظ را با ابزاری تیغه مانند (اسکویی‌جی) بر سطح استنسیل می‌گسترانند، که از بخش‌های نفوذپذیر توری به سطح دیگری در زیر کلاف می‌رسد. بدین ترتیب، نقش مورد نظر را می‌توان با رنگ‌های مختلف بر روی سطوح مستوی یا غیر مستوی چاپ کرد. تصویر چاپ شده با این اسلوب اغلب دارای لبه‌های تیز است، گویی کاغذی رنگی را بریده و چسبانده‌ایم. از این خاصیت توسط هنرمندان برای خلق آثار بدیع بکار رفته است. سیلک‌اسکرین و سری‌گراف به اثری اطلاق می‌شود که با این اسلوب تکثیر شده است.

این اسلوب توسط سَمیوئل سیمُن ابداع شد (۱۹۰۷) و نخست موارد استفاده تجاری و تبلیغاتی داشت. امروزه هم بصورت صنعتی و هم بصورت تکثیر هنری بکار می‌رود. در چاپ سیلک‌اسکرین صنعتی این تکنیک بیشتر برای چاپ روی پارچه و البسه، اجسام و بسته‌های پلاستیکی (پلی پروپیلن و پلی اتیلین)، CD و DVD، کاغذ و مقوا، سرامیک، شیشه، چوب، فلز و نظایر آن بکار می‌رود. در چاپ سیلک اسکرین هنری این روش بیشتر برای نوع بیان بصری خاص ناشی از اسلوب آن از سوی هنرمندان جهت تکثیر محدود و شماره‌دار یک اثر هنری بکار گرفته شده و در نهایت همهٔ نسخه‌ها به امضاء هنرمند می‌رسد.

Stencil:با الگو و نقشه رو انداختن،schablon(شابلون) این واژه در ارتباط نزدیک با واژه Mimeograph به معنی تکثیر کردن و ماشین تکثیر است. و اما Silk Screening که نامی قدیمتر است برای Serigraphy که امروزه متداول می‌باشد.آن نام قدیم تر برای زمانی است که واقعا از ابریشم استفاده می‌کردند.حالا از موادی چون Polyester یا Nylon بهره می‌برند.هر چند Seri که ریشه لاتین دارد یعنی ابریشم. این روش به کار گیری ابریشم ۲۵ سده پیش ازمیلاد در یونان و مصر نیز سابقه داشته است و Samuel Simon در آغاز سده بیستم در منچستر در چاپ آنگونه که نوشته شده است، از آن بهره بردو حتی پس از وی در سنفرانسیسکو John Pilsworth این روش را گسترش داد و به گونه تمام رنگی درآوردو آن screen printing خوانده شد. خمیر مایه اصلی تکنیک Silk Screening که از تکنیک‌های Graphic Design است از تکنیک عکاسی گرفته شده است. عکاسی و گرافیک با هم ارتباط تنگاتنگی دارند.

اندی وارهول/ Andy Warhol از جمله هنرمندان شاخصی است که از این روش برای خلق آثارش به وفور استفاده کرده است. “مشهورترین و جنجالی‌ترین هنرمند پاپ در امریکا اندی وارهول (۱۹۲۸-۸۷) است که تجربیات هنری اش بسیار فراتر از مرزهای رایج و متعارف هنر نقاشی می رود. طرز تلقی اندی وارهول نسبت به مفهوم شخصیت بسیار مبهم به نظر می رسد. او از سویی هنرپیشه‌های فیلم خود را فوق ستاره می نامید و از سویی دیگر معتقد بود که وی تنها یک ماشین بوده و آنچه را که ساخته نه یک تابلوی نقاشی، بلکه صرفا یک محصول صنعتی است.”۱ “او با توجه به ابژه‌گشته‌گی ِجدید که براساس ِارزش ِبازار اقامه می‌شود و جامعهٔ مبتذل ِسوداگر سرمایه‌داری را به تهدیدی خطیر برای هنر مبدل می‌سازد، درعوض ِدفاع از وضع ِسنتی ِاثر هنری، ابژه‌گشته‌گی ِمطلق را به پیش می‌کشد. از آن جا که ارزش زیبایی‌شناختی به جای آن طفره‌رفتن از بیگانگی، بیگانگی از کالا را به خطر می‌اندازد، هنر باید در چنین بیگانگی‌ای پیش رود و جنگ با کالا و کالایی‌شدن را با بهره‌گیری از همان سازوبرگی که خود کالا به آن واگذار می‌کند سامان دهد. هنر باید مسیر ِگریزناپذیر ِبی‌تفاوتی و بی‌اثری و هم‌ترازی ِکالایی را پی گیرد واز این طریق اثر ِهنری را چونان کالایی مطلق برسازد. در مواجهه با چالش ِمدرن ِکالایی‌شدن، هنر نباید رستگاری ِخود را در آشیانهٔ نفی ِانتقادی بجوید (چراکه آن وقت هنر به هنر-برای-هنر تبدیل می‌شود، به آینهٔ مضحک و بی‌توش‌وتوان ِسرمایه‌داری که بی‌درنگ کیفیت ِچاره‌ناپذیر ِکالا را به خود می‌پذیرد)، هنر باید در انتزاع فرمال و بت‌واره، در فانتزی ِارزش ِمبادله غرق شود تا کالاگشته‌گی‌اش را در مرزهایی ورای کالاها و ارزش مصرفی محقق سازد و با رادیکال‌کردن ِارزش مبادله‌ای از آن بگریزد.
آموزش  چاپ سیلک

پایه و اساس چاپ سیلک بر مبنای تور ابریشم بر روی قالب یا چهار چوب از جنس چوب یا فلز است که با داروی ژلاتین حساس به نور، آغشته شده و بعد از نور دهی شسته می شود و با رنگ روی اشیاء عمل چاپ انجام می شود، اما عملیاتی قبل از چاپ و در حین چاپ و بعد از چاپ باید انجام شود. در این جزوه به گونه ای مختصر آموزش سیلک تقدیم علاقه مندان می گردد؛ از لحاظ قیمت کار سیلک بسیار اقتصادی و با حد اقل سرمایه قابل فعالیت می باشد.اکثر مشاغل که امروز وجود دارد شروع کار با چند میلیون تومان هزینه است اما برای چاپ سیلک با هزینه کمی امکان راه اندازی یک گارگاه وجود دارد مواد لازم تمام و کمال در ایران و تمامی شهرها یافت میشود

۱-      صفحه کار:

یکی از مهمترین مشخصه صفحه کار در دستگاه چاپ سیلک صاف بودن صفحه می باشد. گودی یا برآمدگی صفحه باعث می شود که عمل چاپ بخوبی انجام نشود. جنس این صفحه تفاوتی ندارد اما در حال حاضر صفحات از نئوپان، MDF و صفحه آهنی ساخته می شود. ضخامت صفحات باید بگونه ای باشد که با فشار تغییری نکند و دقت شود که در طول کار اگر رنگی روی صفحه ریخته شد، سریع تر پاک شود . در کارهای حرفه ای تر ، صفحات را سوراخهای ریزی کرده و دستگاه مکش زیر صفحه نصب می کنند تا باعث شود کار به صفحه کاملاً بچسبد. اندازه صفحات به نوع چاپ بستگی دارد. معمولاً چاپ کاران ترجیح می دهند که صفحه کار وسیع و بزرگی داشته باشند تا در چاپ دچار کمبود نباشندو البته بسیاری از کارگاههای چاپ صفحه کار همان صفحه میز است که از لحاظ اقتصادی در اوایل فعالیت مفید است اما چند اشکال وجود دارد : اول آنکه در روی میز بتدریج رنگ و خراش و سایر مسائل باعث خرابی میز و خرابی چاپ خواهد شد پس توصیه می شود که صفحه کار با میز معمولی جدا باشد. اندازه فعلی ۳۰×۴۰ و ۴۰×۵۰ و ۵۰×۶۰ و همچنین ۶۰×۷۰ هستند البته برای کارهای طولی میزهایی می سازند که در طول ۱۰۰×۳۰۰ هم برای چاپ پارچه بهره می برند.

۲- گیره و لولا:

روی صفحه کار گیره و لولا نقش مهمی دارد. بستن چهار چوب روی میز کار بوسیاه گیره انجام می گیرد. معمولاً چند پیچ نقش اصلی را دارند . گام پیچ تفاوت چندانی ندارد اما ضخامت پیچ معمولاً پیچ هشت یا ده می باشد اما تعداد پیچ بستگی به اندازه چهار چوب دارد. اکثر قالبها را می توان با دو پیچ بست. قد پیچ باید به اندازه ای باشد که بتواند چهار چوب را کاملاً سفت کند البته اگر زیر پیچ یک صفحه مثل تسمه فلزی بگذاریم تا روی چهار چوب اثر فشار پیچ چهار چوب را خراب نکند و البته بهتر است گیره از طرفین دارای پیچ تنظیم ارتفاع باشد تا بتوان اشیاء به ارتفاع مختلف را با یک دستگاه چاپ کرد.

اما اگر تنظیم ارتفاع نیاز نباشد گیره را میتوان بدون پیچ با لولای ساده به صفحه کار نصب کرد البته پیشنهاد میکنیم از سیستم دستگاه سیلک روشن بهره ببرید که دستگاه از لحاظ ارتفاع قابل تنظیم است

۳-      میز کار:

در مشخصات میز کار، ارتفاع میز مهم است، ارتفاع میز به قد چاپ کار ارتباط مستقیم دارد، کوتاهی میز باعث خمیدگی کمر و کندی کار و بلندی میز باعث نرسیدن دست و خستگی می گردد. عرض و طول میز بستگی به شیئ مورد چاپ دارد. برای یک کار طولانی عریض باید یک میز بلند داشت اما برای یک سری کاری چاپ سی دی میز بلندی نیاز نیست. میز کار نباید پایه های نازکی داشته باشد و باید محکم و استوار باشد، نلغزد و نلرزد و ارتباط صفحه و پایه ها باید کاملاً محکم باشد. زمین که میز روی آن قرار می گیرد ، باید کاملاً صاف و تمیز باشد و نظافت میز و زمین ضروری است.

۴- قالب:

۰قالب یا چهار چوب از جنس چوب یا فلز اکثراً آلومنیوم است. چند نکته در ساخت و استفاده چهار چوب مهم است، تیز نبودن لبه ها و پیچیدگی نداشتن چهار چوب مهم است. اندازه عرض و طول چهار چوب بستگی به طرح دارد و معمولاً قابل باید از هر طرف حداقل پنج سانت بزرگتر از طرح باشد. ضخامت قالب یک فرمول دارد که بستگی به عرض و طول دارد اما در کارگاههای سنتی معمولاً از قالبهای ۴×۴ – ۳×۵ و کمتر از ۲×۴ استفاده می شود. در هنگام ساخت قالب ، نحوه زبانه کردن بسیار مهم است

، گاهی تنها چوب را سر به سر میخ می کنند و این در طول زمان باعث پیچیدگی قالب می گردد. باید قالب نیم به نیم زبانه شود و اگر فلزی است باید جوش شود و بدون درز باشد که رنگ داخل قوطی نشود.

اگر از چوب ساخته می شود، بهتر است از چوب کاملا خشک و حداقل دوبار رنگ یا روغن شود تا مقاومت بهتری در برابر رطوبت بیاید.

نظافت قالب، اساسی و مهم است؛ حتماً بعد از اتمام عملیات چاپ باید قالب کاملاً شسته شود تا اثری از رنگ نماند و اگر چوب قالب قبلاً اشباع شده از روغن باشد، تمیز کردن آن راحت تر است.

۵- تور

قطعه مادر در چاپ سیلک، تور ابریشمی است که بسته به نوع شیء مورد چاپ شماره های مختلف دارد و یک جدول علمی دارد اما در روش ساده تا شماره ۵۰ برای چاپ پارچه استفاده می شود و از ۵۰ تا ۹۰ برای کارهای معمولی و از ۹۰ تا ۱۵۰ برای کارهای ظریف و از ۱۵۰ تا ۲۰۰ برای کارهای خیلی دقیق مثل چاپ مدارهای الکترونیکی استفاده می شود. نوع جنس تور ابریشم مهم است و بهترین تور در ایران ، تورهای سوئیسی است اما به علت قیمت بالا معمولاً از تورهای ایتالیا استفاده می گردد و اگر تعداد کار کم باشد تا چاپ کار تازه کار است، تور چینی بهترین تور تمرین است.

منفذدهای بسیار ریز داخل تور که برای عبور رنگ می باشد و در حین عمل چاپ و بعد از اتمام چاپ باید با ریتاردر و یا تینر فوری تمیز شود تا اثری از رنگ در منفذها نباشد. نحوه کشیدن تور روی قالب هر چند ساده است اما تمرین زیادی نیاز دارد . در کارگاههای حرفه ای ابزار مخصوصی برای کشش تور وجود دارد

اما در روش ساده با میخ ریز سیاه نقش کفاشی یا منگنه یک طرف تور روی قالب محکم می گردد ، بعد در زاویه ۹۰ درجه، کاملاً کشیده و بتدریج روی قالب محکم می گردد و بعد مجدداً زاویه ۹۰ درجه و در نهایت زاویه آخر بسیار مهم است چرا که کشیدگی تور در مرحله آخر ، نهایی میشود پس باید محکم تر تور کشیده شود بحدّی که با فشار دست نتوان تو را فرو برد و بعد روی میخ یا منگنه چسب زده می شود. از داخل قالب هم تور را به دیوارهای قالب با نوار چسب پهن می چسبانیم تا رنگ به زیر کار نفوذ نکند . در هنگام کا هرگز نباید شیئی تیز به تور بخورد اما اگر از نقطه ای از تور پارگی یافت شود می توان با چسب پهن ترمیم کرد اما استفاده برای چاپ نخواهد داشت.

  ۶- کاردک- اسکویجی

رای عمل چاپ می توانیم از هر وسیله ای استفاده کنیم اما کاردک استانداردهای خاصی دارد، هر شیئی یک کاردک مخصوص می طلبد،کاردک چاپ پارچه با چاپ مقوا و نایلکس از نظر زاویه لبه متفاوت است اما اکثر کارگاههای فعلی ما از کاردک لاستیکی و بندرت ژلاتینی استفاده می کنند. ضخامت کاردک باید به حدّی باشد که براحتی خم نشود اما نباید خشک و غیر قابل انعطاف باشد. کاردک نباید سوراخ یا بریدگی یا منفذی داشته باشد تا رنگ به آن نفوذ کند. کاردک باید در طول کار و بعد از اتمام چاپ کاملا، تمیز و شسته شود. کاردک نیز ساخت ایران و هم ساخت سایر کشورها وجود دارد . در کارهایی با عرض کم ، مشکل نوع کاردک زیاد نیست اما هرچه سطح چاپ بیشتر و وسیع تر باشد صافی لبه کاردک به مهارت بیشتر نیاز خواهد داشت. فشار کاردک به تور ، بستگی به نوع طرح و میزان رنگ و ضخامت خطوط طرح دارد

۷- دارو

فرمول دارو حساس البته توصیه ساخت آنرا به دوستان ندارم فقط جهت اطلاع و افزایش دانش عرض شد

ژلاتین =۸۸گرم

آب مقطر=۵۳۸ گرم

آمونیاکnh3= 9گرم

ضد کف=۸ گرم

کاژلین(یک نوع چسب) = ۸۸ گرم

آب = ۲۷۰ گرم

بی کرمات پتاسیمCr2O7K2))= 90گرم

جمع ۱۰۰۰گرم

در کارگاههای بزرگ دارو اسپری میشود

ژلاتین خاص که با چند ماده دیگر در برابر نور حساس می گردد. پایه لاک حساس چاپ سیلک را ایجاد می کند . در بسته های تجاری موجود در بازار اکثراً شامل دو مواد بی کرومات و ژلاتین به مقدار یک به ده می باشد البته نحوه و مدت هم زدن و در تاریک خانه درست کردن دارو از موارد الزامی است . داروی ایجاد شده اگر نور نبیند تا ۲۴ ساعت قابل استفاده است . برای هم زدن دو ماده فوق باید دقت شود تا ترکیب شیمیائی انجام شود. بعد از ساختن دارو در تاریکخانه با یک کاردک مثل کارت تلفن باطله سطح تور را باید یکنواخت آغشته نمود و البته از هر دو طرف توری و جهت کشیدن دارو روی شابلن باید یک طرف عمودی کشیده شود و در پشت کار افقی تا عمل یکنواختی کامل گردد. بعضی از اساتید قدیم وقتی یکبار دارو کشیده شد و با سشوار یا باد پنکه یا در هوای آزاد خشک شد، مجدداً دارو را با مقدار آب رقیق کرده و بار دیگر روی شابلن لایه بسیار نازکی می کشند تا منفذی احتمالی خالی از لاک وجود نداشته باشد. داروهای ایرانی جنس خوبی دارند و اکثراً چاپ کاران از آن راضی هستند اما در کارگاههای بزرگ اکثراً از داروهای خارجی استفاده می کنند زیرا بعد از پاک کردن اثر کمتری از طرح بجامی ماند البته باید دقت شود قبل از کشیدن دارو تور عاری از چربی ، گرد و غبار و هر نوع آلودگی باشد و بعد از پاک کردن تور هم باید از تور در برابر موارد فوق محافظت کرد و در محلی دور از خطر نگهداری کرد.

۸- ریتاردر:

ریتاردر نوعی شل کننده رنگ، ایجاد کننده چسبندگی رنگ به شیء و برای شستن تور استفاده می شود. بسیاری از کارگاههای سنتی از تینر فوری بجای ریتاردر استفاده می کنند . در چاپهای عادی این امر مشکلی ندارد اما در کارهای ظریف استفاده از ریتاردر مهم است مثلاً در هنگام استفاده از رنگP.V.C و یا رنگ پلی اتیلن استفاده از ریتاردر در شل سازی رنگ ضروری است.

۹-پاک کننده ها

برای پاک کردن و سفید نمودن لاک از روی تور باید از محلول پاک کننده استفاده کرد اما در بسیاری از موارد از وایتکس و یا کلر بهره می برند که برای تور در طولانی مدت زیان آور است. تور بهتر است با پاک کننده های استاندارد شسته شود تا عمر طولانی تر و کیفیت بالاتری داشته باشد. این پاک کننده ها چند گونه دارند: یک نوع پودر است که ۱۰۰ گرم در هفت لیتر آب مخلوط می گردد و یک نوع مایع است که یک کیلو ۵۰ لیتر آب مخلوط می گردد. شاید قیمت وایتکس به ظاهر مناسب باشد اما با توجه به قیمت بالای تور استفاده از این پاک کننده ها توصیه می شود زیرا کاملاً لاک را از تو پاک می کند و مقاومت و کیفیت تور را هم حفظ می کند.

۱۰- رنگ ها:

تنوع رنگها بسیار زیاد است:

الف: رنگ روغنی معمولی که با تینر یا بنزین رقیق می شود برای کارهای ساده و معمولی استفاده می شود. استفاده از ریتاردر در رنگ روغنی باعث چسبندگی بیشتر کار می شود اما خشک شدن این رنگ طولانی و یا نیاز به خشک کن دارد.

ب: رنگ پلی اتیلن که با تینر و ترجیحاً با ریتاردر رقیق می شود . کیفیت متوسطی دارد ، سریع تر خشک می شود و چسبندگی متوسطی دارد که از رنگ روغنی بهتر است.

ج: رنگPVC که با ریتاردر رقیق می شود و کیفیت خوبی دارد و خیلی زود خشک می شود . رنگ پلی اتیلن وPVC دارای بیس رنگی هستند که با جوهرهای رنگی مختلف رنگ می پذیرد و تنوع آن زیاد است.

د: رنگ پیگمنت: برای چاپ پارچه استفاده می شود و دارای بیس و خمیر رنگ بوده و کیفیت مناسبی برای چاپ پارچه دارد.

ه: رنگ اورنیت: برای چاپ پارچه استفاده می شود و دارای بیس و خمیر رنگ بوده و کیفیتی خاص و برجسته روی پارچه ها می گذارد.

و: رنگ آب شور برای چاپ کارتن و مقوا استفاده می شود.

ز: رنگ پلاستیک قابل شستشو برای پارچه استفاده می شود و ارزان تر از سایر رنگها است.

ح:رنگ پخت بالا: برای رنگ روی کاغذ گل چینی و گل ملامین کاربرد دارد و قیمت بالایی داشته و برگهایی مخصوص به خود دراد.

ط: رنگ ترانس فر یا برگردان که روی کاغذ معمولی چاپ می شود و با حرارت و پرس داغ روی لباس عمل چاپ انجام می شود.

ی:پودر در رنگهای مختلف که با خمیر مخصوی مخلوط شده و با آب حل میشود و برای چاپ اسکرچ استفاده میشود

البته از انواع مرکب نیز میتوان بهره برد

حلال ها شامل آب برای رنگهای پلاستیک و برای سایر رنگ ها از ریتاردر – تینر – بنزین – نفت و حلال ویژه ۴۱۰ شرکت نفت استفاده میشود

فرمول ساخت تینر فوری معمولی

حلال ویژه یا حلال ۴۱۰

استون

بوتیل استات

متانول

ایزوپروپیل الکل

۱۱- میزنور:

برای چاپ طرح روی شابلن از میز تور استفاده می شود . در میز تور از چند(معمولا از دو تا پنج ) لامپ مهتابی و یا لامپهای مخصوص استفاده می شود . عرض و طول میز هر چه بیشتر باشد بهتر است چرا که در چاپ طرحهای بزرگ مشکلی نداشته باشیم. ارتفاع میز از سطح لامپ تا شیشه روی میز بین ۲۰ الی ۳۰ سانتی متر بوده و مدت نور دهی بین ۵ تا ۱۰ دقیقه بستگی به فاصله ، ضخامت طرح، حرارت محیط و ضخامت دارد . در زمانی که طرح روی شیشه میز نور قرار گرفت و شابلن روی طرح گذاشته شد، روی طرح را با پارچه مشکی پوشانده و یک جسم مسطح داخل قالب روی پارچه گذاشته و با وزنه ای مثل یک ظرف آب چهار لیتری روی کار گذاشته تا طرح به شیشه میز نور کاملاً چسبیده باشد و بعد از نور دهی شابلن با آب نیم گرم بدون فشار شسته می شود و بعد خشک می شود و اگر طرح مشکی داشت، لازم است در بعضی نقاط مقداری دارو کشیده و نور دهی انجام و مجدداً شسته و خشک گردد و البته این عملیات باید در یک تاریکخانه انجام شودذ و این تاریکخانه می تواند یک انبار باشد که مخل ورود نور با پارچه یا کارتن یا هر وسیله ای بسته باشد.

۱۲- طرح:

عکس ترام داده شده

روش ترام در فتو شاب

طرح را می توان روی طلق شفاف یا فیلمیا کاغذ معمولی چاپ کرد اما شفافیت طرح در نقاطی که قرار است نور از آن عبور کند خیلی مهم است و مشکی بودن خطوطی که قرار است نور از آن عبور نکند، مهمتر است. در کارگاههای حرفه ای از فیلم های مخصوص استفاده می شود اما در اکثر کارگاههای سنتی از کاغذ کالک بعنوان فیلم طرح بهره می برند البته می توان از برش کاغذ مشکی به شکل طرح مورد نظر نیز بعنوان فیلم استفاده کرد . در طرحهای جدید که از عکس ، منظره و البسه و اشخاص استفاده می شود مثل فتوشاپ، به عکس قوام وارد شده و عکس دارای منفذهای بسیار ریزی برای عبور رنگ می گردد البته روی طرح باید در چهار گوشه آن علامت + گذاشت تا با قرار گرفتن روی شابلن با علامت + روی طرح تطبیق داده شود و از حرکت طرح و جابجائی ناخواسته جلوگیری شده و اگر قرار به چاپ چند رنگ باشد ابتدا باید تمام صفحات طرح در چهار گوشه این علائم را به یک نحو داشته باشد و برای هر رنگ یک طرح و یک شابلن مورد نیاز است.

۱۳- خشک کن

برای خشک کردن یکی از راهها استفاده از طناب و گیره لباس است یا استفاده از یک قفسه برای خشک کردن و راه دیگر ایجاد محیط گرم توسط هیتر یا سشوار و هر وسیله گرما زا است اما اگر امکان محیط خشک کن را ندارید از رنگهای زود بازده مثل رنگpvcاستفاده کنید و یا رنگ پلی اتیلن

۱۴- چاپ:

بعد از انجام موارد گذشته به عمل چاپ می رسیم: شیء مورد نظر را روی صفحه دستگاه می گذاریم البته باید بدانیم اگر تعداد کار زیاد است و محل چاپ باید دقیقاً در یک نقطه خاص باشد، باید روی میز کار شابلن هایی گذاشت تا تمام اشیاء در یک محل قرار گیرد ؛ بطور مثال وقتی قصد چاپCD را داریم یک شکل نیم دایره به قطرهای آن روی میز می چسبانیم که با طرح وCD مطابق بوده و حرکت نکند و یا هر شیئِ دیگر تفاوتی ندارد . بعد شابلن را روی آن گذاشته و البته باید چند میلیمتر با شیء فاصله داشته باشد تا با فشار کاردک رنگ داخل چار چوب روی شیء را چاپ کند و البته در طول عملیات چاپ باید تور همیشه تمیز شود، میز رنگی نشود، زیر توری رنگی نباشد و ضخامت تور با نوع شیء مورد نظر هماهنگ باشد و بعد از عمل چاپ ، چنانچه به شابلن و طرح روی آن برای چاپ دفعات آینده نیاز باشد فقط با ریتاردر تمیز و بعد با اب شسته و خشک شده و در محل مناسب قرار می گیرد. برای عزیران تازه کار توصیه می کنم روی دهها روزنامه باطله ، دهها طرح را چاپ کنند تا مهارت لازمه را بدست آورند . برای چاپ حروف نازک و حروف و ارقام ریز، ممارست زیادی لازم است و نکته مهم دیگر تمیز بودن اشیاء در هنگام کار چاپ است، مثلاً اگر روی نایلکس را با پارچه بنزینی تمیز کنیم خیلی چاپ بهتری می گیرد.

۱۴- خشک کن:

بعد از عمل چاپ، برای بسیاری از اشیاء ، محلی برای خشک کردن باید وجود داشته باشد. در کارگاههای سنتی از طناب و گیره لباس برای آویزان کردن اشیاء و خشک کردن بهره می گیرند اما در کارگاههای حرفه ای تر قفسه ای برای خشک کردن استفاده می شود و یا از هیتر حرارتی بهره می گیرند و یا با استفاده از رنگPVC زمان خشک کردن را به حداقل می رسانند.

 ۱۵- موارد کاربرد چاپ سیلک:

۱- نایلکس و نایلون

۲- CD- DVB

۳- دفتر تلفن

۴- سر رسید

۵- تقویم دیواری

۶- چرم

۷- مقوا

۸- ورقی

۹- آینه

۱۰- شیشه

۱۱- کفش

۱۲- کیف

۱۳- جعبه شیرینی

۱۴- جعبه کفش

۱۵- جعبه های مختلف از جنس کارتن

۱۶- تابلوهای هنری

۱۷- تابلوهای صنعتی

۱۸- تابلوهای اطلاع رسانی

۱۹- اشیاء تبلیغاتی مثل ساعت و خودکار

۲۰- گونی

۲۱- پارچه

۲۲- البسه

بعضی اشکال چاپ شده با چاپ سیلک

۱۵- عیوب احتمالی در چاپ سیلک

۱- گاهی رنگ مداوم در توری پر میشود لول باید رنگ را بیشتر با حلال مخلوط کرد بعد نظافت تور بعد از چند چاپ لازم است

۲- مواقعی هنگاه شستن دارو بعد از نور دادن دارو بیش از حد پاک میشود اول احتمال زمان نور دهی کم بوده و دیگر دو مواد دارو خوب ترکیب نشده و دیگر آنکه مقدار ترکیب مناسب نبوده و احتمال فاصله زیاد لامپ با طرح وجود دارد

۳- گاهی بعد از نور دهی دارو که باید پاک شود پوب پاک نمی شود احتمال مدت نور دهی زیاد وجود دارد و ترکیب زیادی داروها و بعد فاصله لامپ با طرح وجود دارد

۴- در چاپ مواردی هست که رنگ خوب پخش نمی شود اول باید لبه کاردتک کنترل شوذ که کاملا صاف باشد و بعد فشار یکنواخت به هنگام چاپ رعایت شود شماره تور کم شود

۵- گاه رنگ زیادی پخش میشود باید اول زیر تور مداوم تمیز شود بعد رنگ غلیظ تر باشد و احتمال اشتباه در نصب توری شماره کم وجود دارد شماره تری بالا منفذ ریزتری دارد و فاصله شابلن با صفحه تنظیم شود کمی فاصله را بیشتر کنید

۶ – تمیزی شیشه میز نور بسیار مهم است در اثر کثیفی شیشه عیوب زیادی در چاپ بوجود میاید

۷- تمیزی اشیا نیز برای چاپ ضروری است چربی و غبار و گونه مانع برای چاپ کار را خراب میکند

۸- استفاده کم یا زیاد از حلال باعث مشکلات زیادی میشود زنگ باید مدت زیادی با حلال کامل ترکیب شود

۹-دارو بعد از ترکیب با مواد جهت نور دهی باید در محیط تاریک باشد در غیر این صورت باعث اختلال در چاپ میشود

 لوازم چاپ سیلک , چاپ سیلک , آموزش چاپ سیلک , دستگاه چاپ سیلک,

 

تصاویر جانبی
محصولات مشابه
عنوان نظر :
نام شما :
ایمیل :